“Dù ai đi ngược về xuôi, nhờ ngày giỗ tổ mồng 10/3” Là câu nói được nhiều người nhắc đến vào ngày này. Vậy, nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ 10/03 ra sao?
Ngày 10/03 âm lịch hàng năm được xem đưa vào một trong những ngày lễ lớn của người Việt Nam và được xem là một trong những ngày lễ tâm linh. Vào ngày này tất cả các công nhân; viên chức trong cả nước đều được nghỉ.
Nguồn gốc của ngày lễ 10/ 3 âm lịch
Nguồn gốc của ngày 10/3 âm lịch bắt nguồn từ một truyền thuyết từ xa xưa. Truyền thuyết kể rằng Tổ Phụ Lạc Long Quân lấy Tổ Mẫu Âu Cơ sinh ra 100 con, 50 con theo Cha xuống biển, 50 con theo Mẹ lên núi. Đứa con cả được truyền ngôi lấy hiệu là Hùng Vương. Nhưng niên hiệu lập quốc là năm 2879 tr.CN, thời Kinh Dương Vương, người sáng lập ra họ Hồng Bàng. Tiếp đến, Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh ra Hùng Vương. Hùng Vương là cháu đích tôn của Kinh Dương Vương.
Giỗ Tổ vì vậy phải là giỗ Tổ Kinh Dương Vương. Trong thời khai quốc, Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương đều là những Tổ Phụ quan trọng của nòi giống Lạc Hồng. Giỗ Tổ vì thế nên cũng nhớ đến các Tổ Phụ Tổ Mẫu thời khai quốc, không nên chỉ nhớ đến Hùng Vương không mà thôi.
Ý nghĩa của ngày lễ 10/3 âm lịch
Theo như truyền thuyết nêu trên thì ngày lễ 10/3 chính là ngày lên ngôi của bị vua đầu tiên, cũng là ngày khởi đầu của vương triều thứ nhất và đánh dấu được mốc bắt đầu của Lịch sử Quốc gia nước Việt. Bởi vậy theo thường lệ học sinh, sinh viên thuộc các trường Đại học hay Cao đẳng Y Dược Sài Gòn, Hà Nội hay những ngành nghề liên quan, công nhân; nhân viên được hưởng ứng nghỉ lễ. Mọi người kéo nhau đến Đền Hùng để tìm về cội nguồn của mình. Ngày lễ 10/3 âm lịch hàng năm mang một ý nghĩa cao đẹp đối với người dân Việt Nam:
– Đây là cách mọi người thể hiện được niềm tự hào vầ tôn vinh được những giá trị cao đẹp của dân tộc nước Việt. Thể hiện được tinh thần tranh đấu để giành lại được sự thống nhất và vẹn toàn đất nước;
– 10/3 là ngày thiêng liêng để tất cả những người dân Việt Nam có thể kết nối cùng nhau ghé thăm đền Hùng để tưởng nhớ những công ơn to lớn của các vị vua.
– Ngày này trở thành điểm hẹn tâm linh đối với người dân Việt. Dù ở đâu, bận rộn đến đâu họ cũng tìm về chân núi Nghĩa Linh để dâng lên nén hương thơn tưởng nhớ các vị vua Hùng đã khai sinh ra được nước Việt Nam.
– Người dân trên mọi miền đất nước dâng lên vua Hùng những sản vật tiêu biểu cho nét văn hóa đặc trưng như: bánh chưng, xôi đủ các màu, bánh dày,…
Tháng 12/2012, với tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng của tất cả người dân Việt Nam đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
10/3 âm lịch đã trở thành một ngày lễ lớn trong năm của nước Việt Nam. Cả đất nước Việt dành một dành để tưởng niệm và nhớ lại những công ơn của các vị vua đã có công gây dựng đất nước Việt.